SUSE Linux Enterprise Desktop

SUSE Linux Enterprise Desktop

SUSE Linux Enterprise Desktop 15
Geliştirici(ler)	SUSE
İşletim sistemi ailesi	Unix-benzeri
Paket yöneticisi	RPM Package Manager
Kaynak türü	Açık Kaynak
Lisans	MIT Lisansı, GNU GPL ve diğerleri.
Çekirdek türü	Tekdüze (Linux)
Güncelleme yöntemi	Zypper, YaST2
Platform desteği	x86-64, ARM32, ARM64, IBM Z, IBM Power[1]
Kullanıcı alanı	GNU
Kullanıcı arayüzü	GNOME[1][2]
Web sitesi	suse.com/products/desktop/
Pazarlama hedefi	Kurumsal (iş istasyonları, sunucular)
Dil sayısı	Çok dilli

Novell Linux Masaüstü olarak tanıtılan SUSE Linux Enterprise Desktop (SLED), SUSE tarafından geliştirilen, pazarlanan ve kurumsal müşterilere hitap etmeyi amaçlayan bir GNU/Linux dağıtımıdır. ^[3] Özel olarak kurumsal masaüstü bilgisayar kullanımı için tasarlanmıştır. Yeni ana sürümler 24-36 ay arayla piyasaya sürülürken, ikincil sürümler (servis paketleri olarak adlandırılır) 9-12 ayda bir çıkarılır. SUSE Linux Enterprise Desktop da dahil olmak üzere SUSE Linux Enterprise ürünleri, dahil edilen bileşenlerin yalnızca olgun, kararlı sürümlerinin piyasaya sürülen kurumsal ürüne eklenmesini sağlamak amacıyla openSUSE gibi topluluk ürününlerinden çok daha yoğun ve sıkı bir test sürecine alınır.

Sistemin en güncel sürümü, SUSE Linux Enterprise Server (SLES) ve diğer SUSE Linux Enterprise (SLE) ürünleri ile ortak bir kod tabanından geliştirilen SLED 15'tir. SLED, GNOME Shell, LibreOffice, Evolution, Dia, TigerVNC ve lftp gibi diğer birçok popüler açık kaynak yazılım ile birlikte gelir. SLES gibi SLED de openSUSE Tumbleweed'e dayanarak geliştirilir ve kararlı sürümü openSUSE Leap ile ortak bir kod tabanını paylaşır.

15 Mart 2019 tarihinde EQT Partners, SUSE'yi yaklaşık 2.5 milyar dolara satın aldı. Bu durum SUSE'yi pazarın en büyük tekil Linux dağıtıcılarından biri haline getirdi.^[4]

Tarihçe

SUSE Linux Enterprise Desktop, geliştirici şirket SUSE birçok farklı şirketin yönetimi altındayken geliştirilmiştir. SUSE, SLED'in 2004 yılında Novell Linux Desktop olarak piyasaya sürülmesinden The Attachmate Group'un Novell'i satın aldığı ve SUSE'yi otonom bir yan kuruluş olarak yeniden yapılandırdığı 2011 yılına kadar Novell'e aitti ve Novell adı altında çalıştı. Micro Focus ise 2014 yılında The Attachmate Group'u satın aldı ve SUSE'yi 2019'da EQT Partners'a satmadan önce özerk bir iş birimi olarakj yeniden yapılandırdı. EQT Partners, yeni şirketlerini bağımsız şirketler olarak elden çıkarmadan önce geliştirmeye odaklanan bir özel sermaye grubudur.^[4][5]

Novell Linux Desktop 9

Novell Linux Desktop (NLD) 9, Novell'in SUSE'yi satın almasının ardından yaklaşık olarak bir yıldan kısa bir süre sonra 8 Kasım 2004 tarihinde piyasaya sürüldü.^[6] NLD 9 için piyasaya sürülen bir dizi Hizmet Paketi (SP) vardı. SP1, 11 Şubat 2005'te yayımlandı ve birçok yeni iyileştirmeyi içeriyordu. Bunun ardından SP2, Ağustos 2004'ten bu yana yayımlanan tüm güncellemeleri ve hata düzeltmelerini içerecek şekilde 9 Ağustos 2005'te yayımlandı. SP3 ise 22 Aralık 2005'te piyasaya sürüldü.

NLD 9, SUSE Linux 9.1'i temel alıyordu ve işletmeler için daha muhafazakar bir masaüstü kullanımı sunmayı amaçlıyordu. Masaüstünde Mozilla Firefox, OpenOffice.org gibi yaygın son kullanıcı uygulamaları öntanımlı olarak geliyordu. NLD aynı zamanda Novell ve 2003 satın alımı Ximian tarafından geliştirilen; Red Carpet ve ZenWorks yazılım yöneticilerini de öntanımlı olarak içeriyordu.^[7]

SUSE Linux Enterprise Desktop 10

Novell, SLED 10 ile birlikte temel ofis çalışanlarının ihtiyaçlarını karşılamaya odaklanarak, SLED'i Microsoft Windows'un rakibi olarak konumlandıracak daha geniş bir kurumsal kullanıcı yelpazesine hitap etmek için çalışmalarını hızlandırdı. Temel ofis çalışanları, bu bağlamda, bir ofis paketi, bir web tarayıcısı ve anlık mesajlaşma uygulaması gibi temel masaüstü işlevlerine ihtiyaç duyan kullanıcılar olarak tanımlandırlar. Novell, bu bileşenleri Microsoft Office, Microsoft Active Directory ve Microsoft Exchange Server veya Novell GroupWise işbirliği sistemleri gibi mevcut kurumsal altyapıyı oluşturan sistemlerle uyumlu hale getirmeye odaklanarak bu ihtiyaçları karşılamaya çalışmıştır.

Ayrıca, Mac OS X v10.4'teki Spotlight'a benzer şekilde^[8] Beagle masaüstü arama aracını da içeriyordu. Xgl + Compiz desteği, kullanıcı arayüzünde "uygulama döşeme" (Exposé'ye benzer) gibi çeşitli gelişmiş grafik efektleri de bu sürüm ile birlikte kullanıcıya sunuldu. Diğer özellikler arasında, Linux'a yeni başlayanların dijital kameraları bilgisayara bağlamasını ve Helix Banshee'yi kullanarak MP3 gibi ses dosyalarını çalmasını kolaylaştıracak yenilikler yer aldı. SLED 10 ilk olarak 17 Haziran 2006'da yayımlandı. SLED 10 için son hizmet paketi, 15 Nisan 2011'de yayınlanan Service Pack 4'tür.^[9]

SUSE Linux Enterprise Desktop 11

OpenSUSE 11.1'e dayanan SLED 11, 24 Mart 2009'da piyasaya sürüldü. En yeni GNOME ve KDE 4'ün 4.1.3 sürümüyle birlikte gelen ilk sürümdü. Microsoft Active Directory ve Microsoft Exchange Server entegrasyonunu iyileştirmek için çeşitli iyileştirmeler yapıldı ve Novell OpenOffice.org sürümü 3.0 ile geldi. SLED, Adobe Flash gibi bazı tescilli bileşenlerin yanı sıra Moonlight ve Mono gibi kapalı kaynaklı eklentilerin ve hizmetlerin açık kaynaklı uygulamalarını eklemeye devam etti.^[10]

SLED 11 için 4 farklı hizmet paketi yayımlandı. 2. hizmet paketi, BtrFS desteği ve yedekleri yönetmek için snapper yazılımı ile birlikte geldi. SLED 11 için yayınlanan son hizmet paketi SP4 17 Temmuz 2015 tarihinde yayımlandı.

SUSE Linux Enterprise Desktop 12

28 Ekim 2014'te SUSE, openSUSE 13.1 üzerine kurulu SLED 12'yi piyasaya sürdü. SLED 12, systemd, GNOME 3, GRUB 2, plymouth ve şirket içi yerleşik kablosuz ağ yöneticisi dahil olmak üzere birkaç yeni güncelleme önyüklü olarak geldi. SLED 12 ayrıca BtrFS için daha fazla kararlılık ve entegrasyon hedefliyordu. GNOME 3'e geçişle birlikte, GNOME Classic Shell, vanilya GNOME Shell ve daha gelenksel bir tasarıma sahip SLE Classic Shell dahil edildi. Bu sürümle birlikte OpenSUSE'deki varsayılan masaüstü ortamı olan KDE ve 32 bit x86 işlemciler için destek kurumsal sürümler için kesildi.^[11]

SLE 12 Service Pack 1, kod tabanını SLE 12 SP 1 ile paylaşan openSUSE Leap 42.1 ile openSUSE'nin kararlılık odaklı Leap serisinin ilk temeli oldu. Leap 42.2 ve 42.3, sırasıyla SLE 12 SP 2 ve SLE SP 3 ile aynı kod tabanından geliştirildi. SLED 12'nin temelini oluşturan SUSE Linux Enterprise Server 12, SLE'nin Linux için Windows Alt Sisteminde çalıştırılmak üzere Microsoft Store'da sunulan ilk sürümdü.^[12]

SUSE Linux Enterprise Desktop 15

SLE, sürüm 15'te openSUSE Leap ve SLE sürüm adlandırılmasını yeniden düzenleyerek 13 ve 14 numaralı sürüm adlarını atladı. SLE 15, 25 Haziran 2018'de openSUSE Leap 15.0 ile aynı kod tabanıyla piyasaya sürüldü. SLED 15, GNOME 3.26, LibreOffice 6.0, GCC 7 ve LTS çekirdek sürüm 4.12'ye büyük yükseltmeler içeriyordu. Sürüm 15 ayrıca GNOME'un Wayland protokolünü de öntamınlı olarak sundu. SLED 15, SLED 12 ile aynı GNOME masaüstü seçeneklerini sunar.^[13]

SLE 15 SP 1, openSUSE Leap 15.1 ile ortak bir kod tabanını paylaştı. SLE 15 SP 1, openSUSE Leap'ten SLE'ye geçiş yeteneğinde iyileştirmeler, bir Çipte 64-bit Kol Sistemi (SoC) destekli işlemci seçenekleri, işlem güncellemeleri ve çeşitli diğer özellikleri içerir.^[14]

Temel kullanım

Önemli bir taraftar topluluğu oluşturmuş olsa da, masaüstü için Linux genellikle iş dünyasında benimsenememiştir. Çoğu dağıtıcı, genellikle platformun hızla benimsenmeye başlandığı sunucu pazarına yoğunlaşmıştır. Kurumsal masaüstü Linux dağıtımları, teknik iş istasyonlarına (çoğunlukla CAD, EDA ve yazılım mühendisliği) ve "sabit işlevli" sistemlere (veri giriş iş istasyonları, kiosk vb.) odaklanmaya devam etti.

SLED, sürüm 12'den beri, ekranın altında tek bir panele sahip bir düzen, geleneksel uygulama menüleri ve geleneksel masaüstü kullanıcıları için masaüstü simgeleri içeren GNOME Classic Shell'in değiştirilmiş bir sürümü ile geliyor. Ayrıca, GNOME Belgeler ve GNOME Dosyalar gibi birçok standart GNOME yardımcı programıyla birlikte LibreOffice, Mozilla Firefox ve Evolution gibi yazılımlar öntanımlı olarak sunuluyor. Ayrıca, YaST Kontrol Merkezi, son kullanıcıların uçbirim öykünücüsüne başvurmadan sistemde gelişmiş değişiklikler yapmasına olanak sağlar.

Özellikleri

SUSE'nin SUSE Linux Enterprise Desktop üzerindeki çalışmaları, masaüstü kurumsal Linux uygulamasına birçok benzersiz özellik getiriyor.

Masaüstü Efektleri

Masaüstü Efektleri, Xgl ve Compiz üzerine inşa edildi. Aynı zamanda GNOME 3 Kabuğu, varsayılan olarak birkaç grafik masaüstü efekti içerir.

Cihaz ve Uygulama Desteği

SLED ayrıca dijital kameraları ve İPod'ları bir bilgisayara bağlama ve kullanma işini kolaylaştıran bir dizi yazılımı önyüklü olarak sunar.

YaST Kontrol Merkezi

YaST, SLED dahil olmak üzere SUSE Linux dağıtımlarındaki birincil yapılandırma aracıdır. YaST, her bir yönetim görevi için çeşitli modüllerden oluşan bütünleşik bir arayüzde sabit disk bölümleme, sistem kurulumu, RPM paket yönetimi, çevrimiçi güncellemeler, ağ ve güvenlik duvarı yapılandırması, kullanıcı yönetimi ve daha fazlasını gerçekleştirebilen bir kurulum ve yönetim aracıdır.

SUSE Paket Merkezi

SUSE Paket Merkezi, SLE kullanıcılarına SUSE Linux Enterprise dağıtımının bütünleşik bir bileşeni olmayan veya mevcut olan yazılımların daha güncel sürümlerinin yüklenmesine olanak sağlar. SUSE Paket Merkezi resmi değildir ve depolarından yüklenen yazılımlar SUSE'den ticari destek almaz. Şu anda SUSE Paket Merkezinde SLE 12 ve 15 için yaklaşık 9.000 paket mevcuttur ve AArch64, ppc64le, s390x ve x86-64 gibi mimariler için destek bulunur.^[15]

Kişiler

Novell'in SUSE Linux Enterprise Desktop 10 üzerindeki çalışmaları, Ximian'ın iki kurucusundan biri olan Nat Friedman tarafından yönetildi. Nat'a, ürün yöneticisi Guy Lunardi ve mühendislik yöneticisi Kelli Frame ile birlikte bir dizi eski Ximian ve SUSE geliştiricisi destek sağladı.

Ortaklıklar

HP, hem kendi markası hem de Compaq markası altında SLED 11'i önceden yüklenmiş olarak iş odaklı dizüstü bilgisayarlarında sunmuştu.^[16]

Micro-Star International, SLED 10'un önyüklü geldiği MSI Wind Netbook'lar sundu.^[17] Sun Microsystems önceden SLED'i Java Masaüstü Sisteminin Linux sürümünün temeli olarak lisanslamıştı.

Ayrıca bakınız

• SUSE Linux
• OpenSUSE
• Linux dağıtımlarının listesi
• Linux dağıtımlarının karşılaştırılması
• SUSE Linux Enterprise Server

Kaynakça

Konuyla ilgili yayınlar

• SUSE Linux Enterprise Desktop Administration. Course Technology. 2007. ISBN 978-1-4283-2227-1. 
• Novell Linux Desktop 9 Administrator's Handbook. Novell Press. 2005. ISBN 978-0-672-32790-2. 
• Novell Linux Desktop 9 User's Handbook. Novell Press. 2005. ISBN 978-0-672-32729-2. 

Dış bağlantılar

• SUSE Linux Enterprise Desktop ürün sayfası 7 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• SUSE Linux Enterprise Desktop harika çözümleri 27 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Bir eğitim ortamında SLED 10 kullanımının örnek hikayesi
• NLD'de Novell'den Ted Haeger ile röportaj 23 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Bir sonraki Novell Linux Masaüstü hakkında haberler^{[ölü/kırık bağlantı]}
• Novell, kurumsal masaüstlerinde yeniden markalaşmış SUSE Linux 10'u hedefliyor