2024 Fransa yasama seçimleri

Fransa'da yasama organını belirlemek için ilk turu 30 Haziran 2024 tarihinde gerçekleşen erken seçimlerdir. 2024 Avrupa Parlamentosu seçimleri sonrasında Başkan Macron tarafından erken seçim kararı alınmıştı. Beşinci Cumhuriyet olarak bilinen 1958 sonrası Fransa'nın 17. Ulusal Meclisi'nin 577 üyesinin tamamını seçmek üzere, ilk turu 30 Haziran ikinci turu 7 Temmuz'da yapılacak olan bir erken yasama seçimi düzenlendi. Seçimin ilk turunda aşırı-sağ olarak nitelendirilen Le Pen'in partisi Ulusal Birlik (RN) zafer kazandı.^[1][2]

Arka plan

Fransa'da muhalefetteki RN'nin önemli kazanımlar elde ettiği 2024 Avrupa Parlamentosu seçimleri'nin ardından 9 Haziran gecesi Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından erken seçim kararı alındı ve Meclis feshedildi. Bu ani kararın aşırı-sağın yükselişini kesmek olduğu ifade edilmiştir. Özellikle farklı partilere bölünmüş solun birleşmesi yönünde çağrılar yapıldı.^[3][4]

Seçim öncesi kamuoyu yoklamaları, hiçbir grubun mutlak çoğunluğu elde edemeyeceğini ve ikinci turda çok sayıda partinin yarışacağını öngörmüştü. Bu durum da Macron'un 2024 seçimlerinden bir yıl sonra ikinci bir erken seçim çağrısı yapmak zorunda kalabileceği anlamına gelmekteydi.

Son seçim olan 2022 Fransa yasama seçimleri'nde Macron'u destekleyen Ensemble (Birlikte) grubu meclisteki sayısal çoğunluğu kaybetmişti. İki ana muhalefet bloğu, solcu Yeni Ekolojik ve Sosyal Halk Birliği (NUPES) ve aşırı sağcı RN ise sandalye sayısı bakımından önemli kazanımlar elde etmişti. Mutlak çoğunluğun oluşmadığı Meclis'te sıklıkla siyasi tartışmalar ve krizler yaşanmıştı.

Seçim sistemi

Fransa'da yasama organı olan Ulusal Meclis'in 577 üyesi, tek üyeli seçim bölgelerinde iki turlu bir sistemle beş yıllığına seçilmektedir. İlk turda geçerli oyların salt çoğunluğunu ve kayıtlı seçmenlerin %25'inden fazlasının oyunu alan aday seçilir. Hiçbir adayın bu eşiğe ulaşamaması halinde, ilk iki aday ile kayıtlı seçmenlerin %12,5'inden daha fazla oy alan diğer adaylar arasında ikinci tur seçim yapılır. İkinci turda en çok oyu alan aday seçilir.

Yarışan gruplar

2024 seçimlerinde dört ana blok yer almaktadır: Macron yanlısı güçlerin koalisyonu olan ve merkez sağı temsil eden Ensemble; La France Insoumise, Sosyalist Parti, Ekolojistler ve Fransız Komünist Partisi gibi solun ana partilerini bir araya getiren Yeni Halk Cephesi (NFP); Cumhuriyetçiler'den (LR) Éric Ciotti'nin de desteklediği aşırı-sağ olarak nitelendirilen Ulusal Birlik (RN) ve diğer LR adayları.

İlk tur

30 Haziran'da gerçekleşen ilk turun resmi olmayan sonuçlarına göre, RN ve müttefikleri yaklaşık %33 oy oranıyla birinci oldu. Yeni Halk Cephesi partileri yaklaşık %28 oranında oy aldı. Ensemble partileri %21 ve Cumhuriyetçiler ve çeşitli sağ adaylar %10 civarında oy almıştır. Seçmide 1997'den bu yana en yüksek katılım oranı olan %66.71'e ulaşılmıştır. Bu sonuçlara göre (ilk turdan sonra adayların çekilmesi hesaba katılmadan), 306 seçim bölgesi üçlü ikinci tura, 5 seçim bölgesi de dörtlü ikinci tura kaldı.

Ayrıca bakınız

• Fransa'da seçimler

Kaynakça