Karl Renner
Karl Renner (1905) | |||
Data i miejsce urodzenia | 14 grudnia 1870 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 31 grudnia 1950 | ||
Kanclerz Austrii | |||
Okres | od 30 października 1918 | ||
Przynależność polityczna | Socjaldemokratyczna Partia Austrii (SPÖ) | ||
Poprzednik | brak | ||
Następca | Michael Mayr | ||
Kanclerz Austrii | |||
Okres | od 27 kwietnia 1945 | ||
Przynależność polityczna | Socjaldemokratyczna Partia Austrii (SPÖ) | ||
Poprzednik | Arthur Seyss-Inquart (przed Anschlussem) | ||
Następca | Leopold Figl | ||
Prezydent Austrii | |||
Okres | od 20 grudnia 1945 | ||
Przynależność polityczna | Socjaldemokratyczna Partia Austrii (SPÖ) | ||
Poprzednik | – | ||
Następca | |||
|
Karl Renner (ⓘ[kaʁl ˈʀɛnɐ]; ur. 14 grudnia 1870 w Unter Tannowitz, zm. 31 grudnia 1950 w Wiedniu) – austriacki polityk, socjolog prawa, jeden z teoretyków austromarksizmu i reformizmu[1].
Życiorys
Był prawicowym socjaldemokratą. Od 1907 był członkiem Izby Posłów. Od 30 października 1918 do 7 lipca 1920 był pierwszym kanclerzem republikańskiej Austrii (trzy gabinety) i od 26 lipca 1919 był też ministrem spraw zagranicznych. Na stanowisku szefa dyplomacji pozostał do 22 października 1920 w gabinecie kanclerza Mayra. W latach 1920-1934 był również posłem i od 1930 do 1933 przewodniczącym Rady Narodowej.
Jako wieloletni zwolennik zjednoczenia Austrii i Niemiec Renner nawoływał do poparcia Anschlussu w zorganizowanym przez nazistów referendum z 10 kwietnia 1938 roku[2].
Od 27 kwietnia do 20 grudnia 1945 stał na czele czwartego rządu, zostając pierwszym kanclerzem po wojnie. Następnie do śmierci w dniu 31 grudnia 1950 był prezydentem Austrii[3][1].
Pochowany na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu w krypcie prezydenckiej.
Przypisy
- ↑ a b Encyklopedia Powszechna PWN. Tom 4, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1976, s. 11
- ↑ JerzyJ. Kozeński JerzyJ., Zabór Austrii w 1938 r. i przezwyciężenie idei Anschlussu po II wojnie światowej, „Przegląd Zachodni” (3), Poznań: Instytut Zachodni, 1968, s. 86 .
- ↑ Bogdan Koszel, Renner Karl [w:] Stanisław Sierpowski (red.), Leksykon historii powszechnej 1900-1945, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, 1996, ISBN 83-232-0712-7, s.369
- p
- d
- e
- W latach 1918–1920 kanclerze stanu, od 1920 kanclerze federalni
- ↑ W latach 1918–1919 Republika Niemieckiej Austrii, w latach 1934–1938 Federalne Państwo Austriackie
- p
- d
- e
Republika Austriacka |
|
---|---|
Republika Austrii |
|
Pełniący obowiązki |
|
- p
- d
- e
- p
- d
- e
I Republika |
|
---|---|
II Republika |
|
- ISNI: 0000000121358165
- VIAF: 61669459
- LCCN: n79133999
- GND: 118599739
- NDL: 00473666
- LIBRIS: 5fnxwwwv3j6p6drh
- BnF: 126706148
- SUDOC: 028374657
- NLA: 35713492
- NKC: skuk0001159
- BNE: XX5468880
- NTA: 07107760X
- BIBSYS: 90783163
- CiNii: DA02784830
- Open Library: OL72426A, OL4503819A
- PLWABN: 9810679881905606
- NUKAT: n2008113002
- J9U: 987007267033505171
- CANTIC: a19312027
- NSK: 000111992
- CONOR: 43263587
- BLBNB: 000500052
- KRNLK: KAC199622809
- LIH: LNB:V*158950;=BO
- PWN: 3967104
- Britannica: biography/Karl-Renner
- Universalis: karl-renner
- NE.se: karl-renner
- SNL: Karl_Renner
- VLE: karl-renner
- Catalana: 0054922
- DSDE: Karl_Renner
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 52461