Europa, Europa
Gatunek | biograficzny dramat, wojenny |
---|---|
Rok produkcji | 1990 |
Data premiery | 14 listopada 1990 |
Kraj produkcji | Polska |
Język | |
Czas trwania | 112 min |
Reżyseria | Agnieszka Holland |
Scenariusz | Agnieszka Holland, |
Główne role | Marco Hofschneider, |
Muzyka | Zbigniew Preisner |
Zdjęcia | Jacek Petrycki |
Scenografia | Ewa Braun, |
Kostiumy | |
Montaż | Ewa Smal |
Produkcja | Artur Brauner, |
Europa, Europa (niem. Hitlerjunge Salomon) – film wojenny z 1990 roku w reżyserii Agnieszki Holland, produkcji Artura Braunera i Margaret Menégoz. Koprodukcja polsko-niemiecko-francuska oparta jest na autentycznej autobiografii Solomona Perela, wydanej w 1989 roku. Opisywała ona losy Żyda, który chcąc uniknąć nazistowskiego prześladowania, udawał Aryjczyka.
Opis fabuły
Rok 1938. Solomon, młody Żyd, mieszka z rodziną w Niemczech. W przededniu jego bar micwy dochodzi do nocy kryształowej. Zabita zostaje jego siostra. Rodzina postanawia wtedy uciec do Polski, ale we wrześniu 1939 roku Niemcy dokonują z kolei inwazji na Polskę[1]. Rodzice wysyłają więc chłopaka do Związku Radzieckiego, a sami stają się więźniami łódzkiego getta. Solomon spędza dwa lata w sierocińcu w Grodnie w Białoruskiej SRR, podporządkowuje się propagandzie komunistycznych władz i składa samokrytykę ze względu na „burżuazyjne pochodzenie”[1].
22 czerwca 1941 roku Niemcy atakują ZSRR i likwidują sierociniec. Wszyscy podopieczni zostają jeńcami, ale Salomon, który mówi doskonale po niemiecku, podaje się z powodzeniem za młodego więźnia komunistów. Dzięki umiejętnościom tłumacza (mówi po polsku i rosyjsku) zostaje włączony do pułku, który go znalazł. Następnie przybierając nazwisko Joseph Peters, zostaje wysłany do Berlina, gdzie dołącza do elity Hitlerjugend. Ukrywa się w tej roli do końca wojny. W międzyczasie zakochuje się w zafascynowanej Hitlerem dziewczynie Leni. Leni jednak dostrzega jako pierwsza niearyjskie pochodzenie Solomona, który bez powodzenia próbuje zastąpić utracony napletek (jako że za młodu został obrzezany)[2]. Gdy kolejni nazistowscy znajomi Solomona nabierają podejrzeń, ten zostaje zaprowadzony do komisariatu. Szczęśliwie dla Solomona komisariat zostaje zbombardowany przez lotnictwo sowieckie[3]. Oszczędzony przez wkraczającą do Niemiec Armię Czerwoną, Solomon wyjeżdża do Palestyny[4].
Obsada
Aktor | Rola |
---|---|
Marco Hofschneider | młody Solomon Perel |
Julie Delpy | Leni |
René Hofschneider | Isaak |
Piotr Kozłowski | David |
André Wilms(inne języki) | żołnierz Robert Kellerman |
Ashley Wanninger(inne języki) | Gerd |
Halina Łabonarska | matka Leni |
Klaus Abramowsky(inne języki) | ojciec Solomona |
Michèle Gleizer(inne języki) | matka Solomona |
Marta Sandrowicz(inne języki) | Bertha |
Nathalie Schmidt(inne języki) | Basia |
Delphine Forest(inne języki) | Inna |
Martin Maria Blau(inne języki) | Ulmayer |
Andrzej Mastalerz | Zenek |
Anna Seniuk | działaczka hitlerowska |
Ryszard Pietruski | Adolf Hitler w śnie |
Alosza Awdiejew | major radziecki |
Artur Barciś | żołnierz radziecki |
Tadeusz Wojtych | dentysta |
Kama Kowalewska | Kati |
Zbigniew Bielski | wychowawca w szkole Komsomołu |
Jarosław Gruda | żołnierz sowiecki w komsomolskiej szkole |
Bohdan Ejmont | żołnierz sowiecki |
Aleksander Bednarz | Niemiec w tramwaju przejeżdżającym przez łódzkie getto |
Włodzimierz Press | syn Stalina |
Solomon Perel | On sam |
Stanisław Zatłoka |
Produkcja
Zdjęcia plenerowe kręcono w następujących lokacjach: Łódź (ul. Przybyszewskiego, cmentarz żydowski, plac Kościelny, ul. Łagiewnicka), Warszawa (basen Pałacu Młodzieży w Pałacu Kultury i Nauki, cmentarz żydowski na Bródnie), Mińsk Mazowiecki (ul. Mireckiego), Katowice (tereny byłej Huty „Silesia”), Ossów[5].
Europa, Europa, choć początkowo miała być kandydatem Republiki Federalnej Niemiec do Oscara w kategorii filmu nieanglojęzycznego, została odrzucona przez niemiecką komisję. Do tej decyzji mogła się przyczynić niechęć Niemców do stawiania siebie po raz kolejny w pozycji oprawców, jak również presja ze strony środowisk prawicowych w Niemczech[6]. Obrazoburczy był zwłaszcza sam niemiecki tytuł filmu, jawnie przywołujący motyw przynależności żydowskiego młodzieńca do hitlerowskiej organizacji młodzieżowej[7]. Holland ostatecznie została nominowana za najlepszy scenariusz adaptowany[8].
Nagrody
Rok | Festiwal | Nagroda[9][10][11] | Odbiorca | Wynik |
---|---|---|---|---|
1990 | Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Viareggio | Nagroda za reżyserię | Agnieszka Holland | nagroda |
1991 | Boston Society of Film Critics Awards | Najlepszy film obcojęzyczny | Europa, Europa | nagroda |
Kansas City Film Critics Circle Awards | Najlepszy film obcojęzyczny | Europa, Europa | nagroda | |
Los Angeles Film Critics Association Awards | Najlepsza muzyka | Zbigniew Preisner | nagroda | |
Najlepszy film obcojęzyczny | Agnieszka Holland | nominacja | ||
National Board of Review | Najlepszy film obcojęzyczny | Europa, Europa | nagroda | |
New York Film Critics Circle Awards | Najlepszy film obcojęzyczny | Europa, Europa | nagroda | |
1992 | Nagroda Stowarzyszenia Prasy Zagranicznej w Hollywood | Złoty Glob za najlepszy filmu obcojęzyczny | Europa, Europa | nagroda |
Nagroda Amerykańskiego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych | Najlepszy film | Europa, Europa | nominacja | |
Najlepszy scenariusz | Agnieszka Holland | nominacja | ||
Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej | Oscar za najlepszy scenariusz adaptowany | Agnieszka Holland | nominacja | |
Dallas-Fort Worth Film Critics Association Awards | Najlepszy film obcojęzyczny | Europa, Europa | nominacja | |
1993 | Brytyjska Akademia Sztuk Filmowych i Telewizyjnych | Najlepszy film nieanglojęzyczny | Artur Brauner Margaret Ménégoz | nominacja |
Przypisy
- ↑ a b Linville 1995 ↓, s. 47.
- ↑ Linville 1995 ↓, s. 49.
- ↑ Linville 1995 ↓, s. 50.
- ↑ Linville 1995 ↓, s. 51.
- ↑ Europa Europa. FilmPolski.pl. [dostęp 2023-12-16]. (pol.).
- ↑ Linville 1995 ↓, s. 44–45.
- ↑ Linville 1995 ↓, s. 46.
- ↑ NataliaN. Sajewicz NataliaN., „Europa, Europa”, reż. Agnieszka Holland [online], Culture.pl, maj 2020 [dostęp 2021-09-07] (pol.).
- ↑ Europa, Europa (1990) – Agnieszka Holland [online], AllMovie [dostęp 2021-09-07] .
- ↑ Europa, Europa w bazie filmpolski.pl
- ↑ Europa Europa – Award [online], MUBI [dostęp 2021-09-07] .
Bibliografia
- Susan E.S.E. Linville Susan E.S.E., Agnieszka Holland’s „Europa, Europa”: Deconstructive Humor in a Holocaust Film, „Film Criticism”, 19 (3), 1995, s. 44–53 .
Linki zewnętrzne
- Europa, Europa w bazie IMDb (ang.)
- Europa, Europa w bazie Filmweb
- Europa, Europa w bazie filmpolski.pl
- Recenzja filmu w Washington Post (ang.)
- p
- d
- e
1970–1979 |
|
---|---|
1980–1989 |
|
1990–1999 |
|
2000–2009 |
|
2010–2019 |
|
2020–2029 |
|
Seriale TV |
|
- Wikiprojekt:Filmy
- p
- d
- e
1965–1989 |
|
---|---|
1990–2009 |
|
2010–2029 |
|