Epoetyna alfa

Epoetyna alfa (łac. epoetinum alfa) – hormon peptydowy, rekombinowany analog ludzkiej erytropoetyny, wytwarzany metodą inżynierii genetycznej w komórkach jajnika chomika chińskiego; lek stymulujący różne etapy erytropoezy.

Mechanizm działania biologicznego

Epoetyna alfa jest rekombinowanym analogiem ludzkiej erytropoetyny, wytwarzanym metodami inżynierii genetycznej w komórkach jajnika chomika chińskiego. Zbudowana jest z 165 aminokwasów, których sekwencją nie różni się od naturalnej erytropoetyny^[1][2]. Niewielkie różnice farmakologiczne pomiędzy epoetyną alfa a naturalną erytropoetyną wynikają z różnic w glikozylacji^[1]. Mechanizm działania epoetyny alfa jest identyczny jak erytropoetyny, ponieważ wiąże się z tym samym receptorem^[1]. U pacjentów z niewydolnością nerek jej pozytywny wpływ biologiczny jest związany z niedoborem erytropoetyny^[3]. Natomiast u pacjentów z chorobą nowotworową problem polega zarówno na niedoborze erytropoetyny, jak i zmniejszonej wrażliwości na endogenną erytropoetynę^[4].

Zastosowanie medyczne

Epoetyna alfa znajduje się na wzorcowej liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Model Lists of Essential Medicines) (2019)^[5].

Unia Europejska

Wskazania do zastosowania:

• niedokrwistość objawowa związana z przewlekłą niewydolnością nerek^[2]
• dorośli otrzymujący chemioterapię z powodu guzów litych, chłoniaka złośliwego lub szpiczaka mnogiego oraz pacjenci, u których transfuzja krwi może być konieczna ze względu na stan ogólny (np. stan układu krążenia, niedokrwistość na początku chemioterapii), w leczeniu niedokrwistości i w celu zmniejszenia ilości przetoczeń krwi^[2]
• uzyskanie większej ilości krwi autologicznej u dorosłych zakwalifikowanych do programu przetoczeń (jedynie u pacjentów z umiarkowaną niedokrwistością (zakres stężenia hemoglobiny 100–130 g/l, bez niedoboru żelaza), kiedy procedury oszczędzające krew są niedostępne lub niewystarczające i kiedy planowy duży zabieg chirurgiczny wymaga znacznej objętości krwi (nie mniej niż 4 jednostki krwi dla kobiet i nie mniej niż 5 jednostek dla mężczyzn))^[2]
• zmniejszenia narażenia na przetoczenia krwi allogenicznej u dorosłych bez niedoboru żelaza przed dużymi operacjami ortopedycznymi w trybie planowym, z dużym ryzykiem powikłań po przetoczeniu krwi (jedynie u pacjentów z umiarkowaną niedokrwistością (zakres stężenia hemoglobiny 100–130 g/l), przy braku możliwości dokonania przetoczenia krwi autologicznej oraz przy przewidywanej umiarkowanej utracie krwi (od 900 do 1800 ml))^[2].

Jest dopuszczona do obrotu w Polsce (2020)^[6].

Stany Zjednoczone

Wskazania do zastosowania:

• niedokrwistość spowodowana przewlekłą chorobą nerek^[7]
• niedokrwistość spowodowana leczeniem azydotymidyną u pacjentów z zakażeniem ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV)^[7]
• niedokrwistość spowodowana mielosupresją po chemioterapii oraz niedokrwistość przez rozpoczęciem chemioterapii w przypadku kiedy planowane jest dalsze leczenie przez co najmniej dwa miesiące^[7]
• zmniejszenia narażenia na przetoczenia krwi allogenicznej w pacjentów przed planowanymi operacjami (z wyjątkiem operacji kardiochirurgicznych oraz naczyniowych)^[7].

Działania niepożądane

Epoetyna alfa może powodować następujące działania niepożądane u ponad 10% pacjentów^[2]: biegunka, dreszcze, gorączka, nudności, wymioty, natomiast u ponad 1% leczonych: artralgia, ból głowy, bóle kończyn, ból kostny, kaszel, mialgia, nadciśnienie tętnicze, objawy grypopodobne, obrzęki obwodowe, wysypka, zakrzepy w żyłach i tętnicach oraz reakcja w miejscu wstrzyknięcia.

Zobacz też

• epoetyna beta

Przypisy