Dwór w Trzcinicy
 nr rej. A-45 z 4.07.1984[1] |
Dwór-pawilon z 1905 |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo |  podkarpackie
|
| Miejscowość | Trzcinica |
| Typ budynku | dwór |
| Ukończenie budowy | XVIII w. i w XIX w. |
| Pierwszy właściciel | rodzina Siemieńskich |
| Kolejni właściciele | rodziny Jabłonowskich, Stadnickich, Włodków, Wojtynkiewiczów |
| Obecny właściciel | Starostwo Powiatowe w Jaśle |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Jasło |
Położenie na mapie Polski |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego |
Położenie na mapie powiatu jasielskiego |
 49°44′09,6″N 21°23′54,5″E/49,736000 21,398472 |
 | Multimedia w Wikimedia Commons | |
Dwór w Trzcinicy – zabytkowy zespół dworski powstały w XVIII i XIX w., wraz z parkiem, znajdujący się w miejscowości Trzcinica koło Jasła.
Opis
Założenie dworskie z barokową okazałością ukształtowało się w końcu XVIII w. W tym czasie Trzcinica stanowiła starostwo niegrodowe trzymane przez generała majora wojsk koronnych Wilhelma Siemieńskiego i jego żonę Petronelę z Reklewskich Siemieńską. W 1777 przejętą przez rząd austriacki Trzcinicę wykupili Siemieńscy i przekazali w wianie swojej córce Annie Jabłonowskiej, a ta następnie swojej córce Józefie Stadnickiej. W czasie rabacji galicyjskiej w 1846 r. Józefa Stadnicka uratowała dwór przed hordami chłopów, rozświetlając go i eksponując portret cesarskiej pary[2]. Nie wiadomo co stało się ze starym dworem w następnych latach, ponieważ w 1905 r. na jego trójpoziomowych piwnicach kolejny właściciel dóbr trzcinickich, Samuel Onufry Włodek, zbudował pawilon z przylegającą do niego wieżą, w której mieściła się kaplica[3].
Dwór w czasie I wojny światowej, podczas nieobecności ówczesnego właściciela Stanisława Wojtynkiewicza, uległ znacznym zniszczeniom. W 1945 cały majątek dworski ówczesnej właścicielki Barbary Kierpiec, córki Wojtynkiewicza, o powierzchni 100,61 ha został znacjonalizowany. Obszar 30,54 ha, z zabudowaniami dworskimi i parkiem o powierzchni 3,50 ha, przeznaczono dla organizowanej szkoły rolniczej[4]. Zachowały się następujące elementy założenia:
- neogotycki pawilon z 1905, potem przebudowany, z charakterystyczną trójkondygnacyjną wieżą nakrytą namiotowym dachem, o ostrołukowych oknach i blendach
- dwie bliźniacze oficyny parterowe z XVIII w. przebudowane w XIX w., wysoko podpiwniczone, nakryte czterospadowymi dachami, do których przylegają dawna stajnia i oranżeria
- dawny budynek browarny z XIX w., parterowy, przekształcony w oficynę
- spichlerz piętrowy, murowany z początku XIX w.
- budynek gospodarczy na rzucie w kształcie litery L, mieszczący wozownię
- pozostałości parku z przełomu XVIII/XIX w.; przetrwało w nim sporo starodrzewu, głównie dębów, klonów i lip[2][3].
-
Dwór od wschodu
-
Oficyna wschodnia
-
Oficyna zachodnia
-
Oficyna browarna
-
Stajnia
-
Spichlerz
-
Pozostałości parku
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2024-01-09] .
- ↑ a b Piotr Libicki: Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu. Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2012, s. 468, 469. ISBN 978-83-7510-597-1.
- ↑ a b Sylwester Polakowski: Pozostałości założeń dworskich województwa podkarpackiego. Wydawnictwo Lygian, Krosno 2012, s. 145, 146. ISBN 978-83-935995-0-9. OCLC 832725955.
- ↑ Zdzisław Świstak i inni: Na śladach dworów i dworków Jasielszczyzny. Mała Poligrafia Redemptorystów w Tuchowie, Jasło 2005, s. 227, 235. ISBN 83-86744-58-8. OCLC 749753089.
nr rej. A-45 z 4.07.1984[1] 
49°44′09,6″N 21°23′54,5″E/49,736000 21,398472 
Dwór od wschodu
Oficyna wschodnia
Oficyna zachodnia
Oficyna browarna
Stajnia
Spichlerz
Pozostałości parku
