Althea Gibson
Althea Gibson | |||
Państwo | Stany Zjednoczone | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 25 sierpnia 1927 | ||
Data i miejsce śmierci | 28 września 2003 | ||
Wzrost | 180 cm | ||
Gra | praworęczna | ||
Gra pojedyncza | |||
Australian Open | F (1957) | ||
Roland Garros | W (1956) | ||
Wimbledon | W (1957–1958) | ||
US Open | W (1957–1958) | ||
Gra podwójna | |||
Australian Open | W (1957) | ||
Roland Garros | W (1956) | ||
Wimbledon | W (1956–1958) | ||
US Open | W (1957) | ||
|
Althea Gibson (ur. 25 sierpnia 1927 w Hrabstwie Clarendon, zm. 28 września 2003 w East Orange) – tenisistka amerykańska, pierwsza czarnoskóra zwyciężczyni Wimbledonu.
Pochodząca z niezamożnej rodziny Gibson dorastała w nowojorskiej dzielnicy Harlem, wyróżniając się w kilku dyscyplinach sportowych, m.in. koszykówce. Poważne treningi tenisowe podjęła dzięki wsparciu Waltera Johnsona, lekarza i działacza sportowego, zasłużonego dla tenisa afroamerykańskiego. W 1946 Gibson przeniosła się do Wilmington (Karolina Północna) i po roku sięgnęła po pierwszy tytuł w mistrzostwach krajowych czarnoskórych.
Tenis podlegał w tym okresie w USA zasadom segregacji rasowej, Afromerykanie prowadzili odrębne rozgrywki pod patronatem własnej federacji, Amerykańskiego Towarzystwa Tenisowego (American Tennis Association). W tych rozgrywkach Gibson startowała regularnie, zdobywając łącznie dziesięć tytułów mistrzyni USA. Jednocześnie ukończyła studia trenerskie z tenisa i koszykówki na Florida A&M University w Tallahassee (Floryda) i pracowała jako instruktorka sportowa na Lincoln University w Jefferson City (Missouri). W 1950 Gibson została ostatecznie dopuszczona do mistrzostw USA w Nowym Jorku; pierwsza Murzynka w historii turnieju po przejściu pierwszej rundy zmierzyła się z rozstawioną z numerem trzecim mistrzynią Wimbledonu, Louise Brough. Nie sprostała wprawdzie faworytce, ale po wyrównanej walce; Gibson była nawet o jednego gema od zwycięstwa, kiedy mecz przerwały gwałtowne opady deszczu. Brough przystąpiła następnego dnia do kontynuacji meczu skoncentrowana i ostatecznie wygrała 6:1, 3:6, 9:7.
Przełamanie bariery rasowej zapoczątkowało bogatą karierę Althei Gibson. W 1952 po raz pierwszy znalazła się w czołowej dziesiątce rankingu zawodniczek amerykańskich. W 1955 wygrała prestiżowe mistrzostwa Włoch w Rzymie. Rok później odniosła pierwsze wielkoszlemowe zwycięstwo – w finale mistrzostw Francji pokonała 6:0, 12:10 Angelę Mortimer. Również w 1956 po raz pierwszy triumfowała na Wimbledonie, ale w grze podwójnej w parze z Angielką Angelą Buxton. W finale mistrzostw USA uległa Shirley Fry.
Dalsze sukcesy przyniósł Amerykance sezon 1957. Poniosła wprawdzie porażkę w finale mistrzostw Australii (ponownie z Fry), ale później wygrała Wimbledon i mistrzostwa USA. Została powołana do reprezentacji narodowej w Pucharze Wightman, a na światowej liście rankingowej osiągnęła pozycję liderki. Pozostała w tej klasyfikacji na pierwszym miejscu także w 1958, kiedy skutecznie obroniła tytuły na Wimbledonie i mistrzostwach USA. Associated Press przyznał jej w latach 1957-1958 dwukrotnie tytuł sportsmenki roku.
Po sukcesach w 1958 Gibson zdecydowała się zakończyć karierę wśród amatorów. Tenis zawodowy kobiet nie miał w tym okresie tak rozbudowanych rozgrywek jak tenis męski – Amerykanka występowała przede wszystkim w serii pojedynków z Karol Fageros (wcześniej klasyfikowaną w czołowej dziesiątce w USA) w przerwach pokazowych meczów koszykarzy Harlem Globetrotters. W pojedynkach tych, rozgrywanych w 1960, Gibson okazała się zdecydowanie lepsza (wygrała 114 spotkań ze 118). Swoich sił próbowała także jako golfistka w ramach turniejów Ladies Professional Golf Association, wydała autobiografię, nagrała płytę (Althea Gibson Sings, 1959), wystąpiła w filmie (The Horse Soldiers, 1959, u boku m.in. Johna Wayne'a). Kiedy w 1968 rozpoczęła się era "open" tenisa i zawodowcy mogli przystąpić do rywalizacji wielkoszlemowej, liczyła sobie już 39 lat i nie startowała. Działała natomiast w instytucjach sportowych, była m.in. stanowym komisarzem ds. sportu New Jersey (1975-1985). Zajmowała się także szkoleniem tenisowym.
Althea Gibson była pierwszą czarnoskórą zwyciężczynią turnieju wielkoszlemowego. Łącznie wygrała jedenaście turniejów zaliczanych do Wielkiego Szlema, z czego pięć w grze pojedynczej. Była zawodniczką praworęczną, o wzorowym przygotowaniu atletycznym. Dysponowała dobrym serwisem i mocnymi uderzeniami z głębi kortu, lubiła także atakować przy siatce. Tej wszechstronności zawdzięczała zwycięstwa zarówno na wolnej nawierzchni paryskich kortów im. Rolanda Garrosa, jak i na wimbledońskiej trawie. Niewykluczone, że jej kariera rozwinęłaby się jeszcze pełniej, gdyby nie ograniczenia rasowe; w turnieju wielkoszlemowym debiutowała dopiero w wieku 23 lat.
W 1971 została uhonorowana miejscem w Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy.
Finały wielkoszlemowe
Gra pojedyncza (7)
Wygrane (5)
Rok | Turniej | Przeciwniczka w finale | Wynik finału |
1956 | French Championships | Angela Mortimer | 6:0, 12:10 |
1957 | Wimbledon | Darlene Hard | 6:3, 6:2 |
1957 | U.S. Championships | Louise Brough | 6:3, 6:2 |
1958 | Wimbledon (2) | Angela Mortimer | 8:6, 6:2 |
1958 | U.S. Championships (2) | Darlene Hard | 3:6, 6:1, 6:2 |
Przegrane (2)
Rok | Turniej | Przeciwniczka w finale | Wynik finału |
1957 | Australian Championships | Shirley Fry | 6:3, 6:4 |
1956 | U.S. Championships | Shirley Fry | 6:3, 6:4 |
Gra podwójna (7)
Wygrane (5)
Rok | Turniej | Parnerka | Przeciwnicy w finale | Wynik finału |
1956 | French Championships | Angela Buxton | Darlene Hard Dorothy Head Knode | 6:8, 8:6, 6:1 |
1956 | Wimbledon | Angela Buxton | Fay Muller Daphne Seeney | 6:1, 8:6 |
1957 | Australian Championships | Shirley Fry | Mary Bevis Hawton Fay Muller | 6:2, 6:1 |
1957 | Wimbledon (2) | Darlene Hard | Mary Bevis Hawton Thelma Coyne Long | 6:1, 6:2 |
1958 | Wimbledon (3) | Maria Bueno | Margaret Osborne DuPont Margaret Varner | 6:3, 7:5 |
Przegrane (2)
Rok | Turniej | Partnerka | Przeciwnicy w finale | Wynik finału |
1957 | U.S. Championships | Darlene Hard | Louise Brough Margaret Osborne DuPont | 6:2, 7:5 |
1958 | U.S. Championships | Maria Bueno | Darlene Hard Jeanne Arth | 2:6, 6:3, 6:4 |
Gra mieszana (4)
Wygrane (1)
Rok | Turniej | Partner | Przeciwnicy w finale | Wynik finału |
1957 | U.S. Championships | Kurt Nielsen | Darlene Hard Robert Howe | 6:3, 9:7 |
Przegrane (3)
Rok | Turniej | Parter | Przeciwnicy w finale | Wynik finału |
1956 | Wimbledon | Gardnar Mulloy | Shirley Fry Vic Seixas | 2:6, 6:2, 7:5 |
1957 | Wimbledon | Neale Fraser | Darlene Hard Mervyn Rose | 6:4, 7:5 |
1958 | Wimbledon | Kurt Nielsen | Lorraine Coghlan Bob Howe | 6:3, 13:11 |
Osiągnięcia w turniejach wielkoszlemowych na przestrzeni lat
Turniej | 1950 | 1951 | 1952 | 1953 | 1954 | 1955 | 1956 | 1957 | 1958 | Bilans |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Australian Open | A | A | A | A | A | A | A | F | A | 0 / 1 |
Franch Open | A | A | A | A | A | A | W | A | A | 1 / 1 |
Wimbledon | A | 3R | A | A | A | A | 1/4 | W | W | 2 / 4 |
US Open | 2R | 3R | 3R | 1/4 | 1R | 3R | F | W | W | 2 / 9 |
Bilans | 0 / 1 | 0 / 2 | 0 / 1 | 0 / 1 | 0 / 1 | 0 / 1 | 1 / 3 | 2 / 3 | 2 / 2 | 5 / 15 |
A = zawodniczka nie brała udziału w turnieju.
Bilans = stosunek wygranych turniejów do sumy wszystkich startów.
Bibliografia
- Profil na stronie ITF [online], International Tennis Federation [dostęp 2017-08-20] (ang.).
- Profil na stronie Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy
- p
- d
- e
- p
- d
- e
- p
- d
- e
1901–1910 | |
---|---|
1911–1920 |
|
1921–1930 | |
1931–1939 | |
1940–1950 |
|
1951–1960 |
|
1961–1970 | |
1971–1980 | |
1981–1990 | |
1991–2000 |
- p
- d
- e
1901–1910 | |
---|---|
1911–1920 | |
1921–1930 | |
1931–1940 | |
1941–1950 | |
1951–1960 |
|
1961–1970 | |
1971–1980 | |
1981–1990 | |
1991–2000 |
|
- p
- d
- e
- p
- d
- e
- p
- d
- e
1913–1920 | |
---|---|
1921–1930 | |
1931–1939 | |
1940–1950 |
|
1951–1960 | |
1961–1970 |
|
1971–1980 |
|
1981–1990 | |
1991–2000 |
- p
- d
- e
1901–1910 | |
---|---|
1911–1920 | |
1921–1930 | |
1931–1940 | |
1941–1950 | |
1951–1960 | |
1961–1970 | |
1971–1980 | |
1981–1990 | |
1991–2000 |
- p
- d
- e
- Britannica: biography/Althea-Gibson
- NE.se: althea-gibson
- Olympedia: 1200857